W dobie rosnącego zapotrzebowania na energię i konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego polska energetyka musi ulec znacznemu przeobrażeniu. Obecnie większość energii elektrycznej jest produkowana z paliw kopalnych, od czego nasz kraj w nadchodzących dekadach musi odejść przestawiając się na wydajne, ekonomiczne i niskoemisyjne źródła energii.
Strategia transformacji energetycznej zakłada, że kluczową rolę w tym procesie mogą odegrać zarówno elektrownie jądrowe, jak i odnawialne źródła energii (OZE), które dzięki wzajemnemu uzupełnianiu się będą tworzyć nowy miks energetyczny Polski.
Synergia atomu i OZE
Elektrownie jądrowe oraz odnawialne źródła energii, takie jak farmy wiatrowe i fotowoltaiczne, dają możliwość produkowania czystej energii, która jest dużo tańsza niż stosowane w Polsce konwencjonalne źródła energii oparte o spalanie węgla lub gazu.
Analizy oparte o raport Projected Costs of Generating Electricity, stworzonego przez Międzynarodową Agencję Energetyczną sporządzone dla Niemiec wykazały, że koszt wytworzenia 1kWh w istniejącej elektrowni atomowej to niespełna 13 gr, natomiast w nowej, po uwzględnieniu kosztów budowy to jedynie 23 groszy. Energia z OZE jest niewiele droższa, przykładowo koszt wytworzenia energii z farmy fotowoltaicznej to ok. 30 groszy, a z morskiej farmy wiatrowej to ok. 36 grosze, jednak w dalszym ciągu dużo tańsza niż prąd wytworzony w elektrowniach węglowych, w których produkcja 1 kWh to koszt na poziomie 76 groszy.
Tworząc nowy miks energetyczny należy pamiętać jednak, że obie technologie mają swoje ograniczenia. Energetyka jądrowa wymaga długiego okresu budowy i znacznych nakładów inwestycyjnych, a także jest mniej elastyczna pod względem dostosowywania produkcji do zmiennego zapotrzebowania na energię. Z kolei OZE charakteryzują się nieciągłością działania – energia słoneczna jest produkowana jest tylko za dnia, a energia wiatrowa zależy od warunków pogodowych, przez co konieczna jest budowa magazynów energii, które umożliwiałyby wykorzystanie wyprodukowanej energii w okresach, kiedy źródła odnawialne je nie dostarczają. Oznacza to, że produkcja taniej i czystej energii będzie wymagać współdziałania ze sobą tych dwóch technologii. Elektrownie jądrowe mogą dostarczać stabilne i niezawodne źródło energii bazowej, podczas gdy OZE mogą uzupełniać tę produkcję w okresach sprzyjających warunków atmosferycznych.
Przykład Francji pokazuje, że inwestycje w energetykę jądrową mogą prowadzić do znacznej redukcji emisji CO2. W latach 70. XX wieku Francja zbudowała 53 bloki jądrowe w ciągu dziesięciu lat, co pozwoliło na pokrycie 70% zapotrzebowania na energię elektryczną z atomu i znacząco obniżyło emisje na mieszkańca.
Wyzwania i perspektywy
Budowa elektrowni jądrowych wiąże się z wieloma wyzwaniami, zaś wysokie koszty budowy i długi czas realizacji to tylko niektóre z nich. Warto również zauważyć, że elektrownie jądrowe budowane są z myślą o działaniu non-stop, nie można jej włączać i wyłączać według potrzeb, przez co istnieć będzie presja na ich działanie „na pełnej mocy”, przez cały okres istnienia przewidziany na 60-80 lat. Dlatego właśnie elektrownie jądrowe mają stanowić podstawę polskiej energetyki, pokrywając ok. 20 proc. zapotrzebowania, która będzie uzupełniana przez energię wytworzoną z OZE.
Tandem w praktyce
Współpraca między energetyką jądrową a odnawialną będzie polegała na wzajemnym uzupełnianiu w wyniku czego do naszych gniazdek będzie trafiać tania i czysta energia elektryczna. W przypadku korzystnych warunków pogodowych elektrownie słoneczne i wiatrowe będą w stanie wytwarzać duże ilości taniego prądu cena rynkowa może spaść poniżej koszty produkcji prądu w elektrowni atomowej, w takiej sytuacji Państwo będzie dopłacać różnicę, aby elektrownie jądrowe mogły pokryć swoje koszty. W przypadku gdy poziom produkcji prądu z OZE spadnie, ciężar zapewnienia dostaw prądu zostanie przeniesiony na elektrownie jądrowe, dzięki czemu nawet gdy będzie zła pogoda koszt energii nie wzrośnie znacząco.
Współpraca tych dwóch technologii ma wpłynąć korzystnie nie tylko na ceny prądu, ale także ma wpłynąć pozytywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju, dzięki czemu nawet jeśli jedno źródło ulegnie awarii, pozostałe nadal mogą zasilać sieć. Równoległe inwestycje w OZE i energetykę jądrową pozwolą na szybszą redukcję emisji przyczyniając się do walki ze zmianami klimatu.
Podsumowanie
Polska stoi przed wyzwaniem transformacji energetycznej, która wymaga zróżnicowanego podejścia i inwestycji w różne źródła energii. Współdziałanie elektrowni jądrowych i OZE może przyczynić się do zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na energię i jednocześnie ograniczyć emisje CO2. Kluczowe znaczenie mają tutaj inwestycje w nowoczesne technologie magazynowania energii oraz rozwój innowacyjnych rozwiązań.
Transformacja energetyczna to nie tylko wymóg międzynarodowych porozumień, ale przede wszystkim troska o przyszłość naszej planety. Odpowiedzialne i zrównoważone podejście do energetyki może przynieść korzyści zarówno dla klimatu, jak i gospodarki. Polska, inwestując w energię jądrową i OZE, ma szansę stać się liderem w dziedzinie niskoemisyjnej energetyki i przyczynić się do globalnych działań na rzecz ochrony klimatu.
