OZE to nie tylko własne instalacje
Pomimo trwającego boomu na inwestycje w energetykę odnawialną nie każde przedsiębiorstwo ma środki na przeprowadzenie często kapitałochłonnych inwestycji we własne źródła energii odnawialnej. Wzrost kosztów prowadzonej działalności oraz wzrost kosztów finansowania skłania w takiej sytuacji firmy do poszukiwania alternatywnych rozwiązań, które umożliwiłyby im redukcję kosztów w firmie. W takiej sytuacji z pomocą przychodzi formuła umowy PPA.
Umowa PPA to rozwiązanie coraz częściej wykorzystywane na rynku jako alternatywa dla własnych instalacji OZE. Umożliwia ono przedsiębiorstwom na kupowanie taniej i czystej energii z OZE, dzięki czemu mogą one z jednej strony zoptymalizować koszty, a z drugiej zaś – spełniać wymogi swoich partnerów w kontekście celów ESG.
Rynek cPPA w Polsce dynamicznie rośnie
W ostatnich latach rynek cPPA, czyli rynek umów na zakup energii zawieranych przez przedsiębiorstwa, doświadczył dynamicznego rozwoju zarówno kontraktowanych mocy wytwórczych, jak i źródeł energii.
Zgodnie z raportem Rynek cPPA w Polsce autorstwa Fundacji RE-Source Poland Hub i DWF Poland, w pierwszych trzech kwartałach 2023 roku zakontraktowano dostawy energii na 1560 GWh, gdzie wartość ta przewyższa łączną wartość kontraktów zawartych w latach 2018 – 2020, która wynosiła 1170 GWh. Z kolei moce wytwórcze wykorzystywane dla celów kontraktów cPPA również uległy zwiększeniu – w latach 2018 – 2020 na potrzeby zawartych umów cPPA wykorzystywano 433 MW instalacji OZE, gdzie w październiku 2023 r. wartość ta wyniosła 970 MW.
Zielona energia przy zerowych nakładach i ograniczeniach
Formuła PPA jest co do zasady rozwiązaniem dostępnym dla przedsiębiorstw. Pytanie które można sobie jednak zadać to dla kogo jest PPA i w jaki sposób wdrożyć to rozwiązanie w swojej firmie? O praktyczne aspekty wykorzystanie umów typu PPA zapytaliśmy Zbigniewa Kinala, Prezesem Zarządu OZEOS.
OkM: Czym są i na czym polegają umowy PPA?
Zbigniew Kinal, Prezes Zarządu OZEOS: Umowa PPA (Power Purchase Agreement) to dwustronna umowa dostawy energii elektrycznej. Jest zawierana zazwyczaj między wytwórcą energii z odnawialnych źródeł energii a kupującym, którym najczęściej jest przedsiębiorstwo (wtedy jest to cPPA – corporate Power Purchase Agreement).
Umowa określa cenę, wolumen i wszelkie inne istotne warunki sprzedaży energii, a charakteryzuje ją to, że jest zawierana na długi okres – zwykle jest to od 5 do 15 lat, chociaż obsługiwaliśmy też kontrakty 2 i 3 letnie. Formuła ta jednocześnie daje dużą elastyczność w zakresie formy rozliczenia – nabywca energii może bowiem zdecydować czy chce realizacji dostawy energii w formie fizycznej, czy też w formie kontraktu wirtualnego CFD poprzez rozliczenie różnicy w cenie.
Podpisanie umowy na zakup zielonej energii poprzez PPA można uznać za swego rodzaju inwestycję w OZE, bez konieczności przeznaczania środków na panele fotowoltaiczne czy farmę wiatrową.
OkM: Kto może zawrzeć umowę PPA i jakie są wymagania?
ZK: Jeżeli mówimy o energii dla odbiorców biznesowych, to w zasadzie nie ma tutaj ograniczeń, w zależności od opcji zakupu w dzisiejszych warunkach biznesowych każdy podmiot może dopasować dla siebie opcję zakupu zielonej energii i z niej korzystać.
Niemniej, obecnie na rynku występują pewne minimalne kryteria, które podmioty kontraktujące energię muszą spełnić.
Podstawą jest wiarygodność biznesowa partnerów, bowiem jeżeli będzie niska, to strony mogą nie podpisać umowy lub wymagać od siebie zabezpieczeń i gwarancji finansowych. Kolejnym minimalnym wymaganiem mogą być wolumeny energii. Zbyt mały wolumen po stronie odbiorcy może nie znaleźć zainteresowania u wytwórcy aby podpisać z nim kontrakt.
OkM: Jakie są główne wady i zalety umów PPA?
ZK: Główną zaletą umów PPA jest gwarancja stabilności. Dla kupującego jest to stabilność cenowa oraz stałe dostawy energii, a dla sprzedającego jest to długoterminowe zabezpieczenie odbioru, a co za tym idzie – stały przychód. Banki chętniej udzielają kredytów dostawcom z podpisanymi umowami PPA, gdyż stanowią one niejako zabezpieczenie spłaty finansowania udzielonego na realizację instalacji OZE.
Niewątpliwą zaletą, zwłaszcza w obecnych czasach, jest również niższa cena zakupu energii i zabezpieczenie ceny w długiej perspektywie, bowiem co do zasady umowa jest zawierana na dłuższy okres przy stałej cenie zakupu energii, w związku z czym stanowi ona dobry sposób na ograniczenie ryzyka związanego z wahaniami na rynku cen energii.
Innym aspektem, który coraz częściej jest brany pod uwagę jest kwestia dotycząca ochrony środowiska i raportowania niefinansowego pod kątem ESG – w przypadku PPA kupujemy energię powstałą z odnawialnego źródła na przykład z farmy wiatrowej czy fotowoltaicznej. PPA zawarty w takiej formule zapewnia spełnienie wymogów nakładanych przez przepisy o raportowaniu niefinansowym oraz wymogów stawianych przez partnerów biznesowych w łańcuchach dostaw, a także umożliwia wykorzystanie tego w kontekście wizerunkowym – kupując zieloną energię dbamy o środowisko.
Trudno jest z kolei wskazać wady rozwiązania jakim jest PPA, należy raczej wskazać pewne ograniczenia, z którymi PPA się wiąże. Energia co do zasady jest w tej formule kontraktowana na długi okres, co w przypadku mniejszych podmiotów może być ograniczeniem ze względu na brak zgód właścicielskich na tego typu umowy. Innym elementem jest konieczność bilansowania energii produkowanej przez OZE, gdyż produkcja energii jest w pełni zależna od warunków pogodowych, a profil generacji zazwyczaj różni się od profilu odbiorcy.
OkM: Czy istnieją jakieś alternatywy dla umów PPA?
ZK: Alternatywą dla kontraktów PPA jest oczywiście własne źródło. Chociaż zawsze powtarzamy też, że alternatywą dla własnego źródła OZE jest kontrakt PPA. Istotną przewagą PPA nad własnym źródłem OZE jest to, że nie musimy budować instalacji, organizować finansowania i ponosić kosztów realizacji własnej instalacji, jednocześnie możemy korzystać z zielonej energii.
Osobną kwestią jest również dostępność tego typu rozwiązań w kontekście warunków technicznych inwestora – nie zawsze bowiem umożliwiają one realizację własnej instalacji. Z kolei kontrakt PPA to swoista formuła zakupu zielonej energii bez konieczności zakupu całej farmy i angażowania dużego kapitału na inwestycję, w zasadzie bez żadnych ograniczeń technicznych po stronie odbiorcy.
Podsumowanie
W przypadku braku możliwości finansowych na instalację OZE, przedsiębiorstwa mogą wykorzystać alternatywne rozwiązanie w postaci umowy PPA. Dzięki temu modelowi mogą one korzystać z taniej i czystej energii odnawialnej bez konieczności inwestowania w własne instalacje. Dynamiczny rozwój rynku cPPA w Polsce potwierdza rosnące zainteresowanie tą formą dostarczania energii elektrycznej.
Umowy PPA oferują stabilność cenową i długoterminowe zabezpieczenie dostaw energii, co przekłada się na niższe koszty oraz spełnienie wymogów ESG. Choć istnieją pewne ograniczenia, takie jak konieczność bilansowania produkcji energii z OZE, to umowy PPA stanowią skuteczną alternatywę dla firm chcących korzystać z zielonej energii bez inwestycji w własne źródła.
